چکیده‌ای از بیانات استاد آیت‌الله حامد وفسی

در جلسهٔ درس اخلاق سه‌شنبه، ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴

تدبیر و برنامه‌ریزی در اسلام
تدبیر در اسلام به معنای چاره‌اندیشی و برنامه‌ریزی هوشمندانه است که میتواند هم مثبت و هم منفی باشد. تفاوت این دو در نیت و هدف نهفته است؛ اگر تدبیر برای خدمت به اسلام و جامعه اسلامی و پیشرفت ارزش‌های دینی باشد، مثبت و سازنده است، اما اگر برای فریب یا آسیب به دیگران استفاده شود، منفی و ویرانگر خواهد بود. این مفهوم در قرآن و سیره ائمه -علیهم‌السلام- ، مانند تدابیر حضرت یوسف(ع)، به‌خوبی نمایش داده شده است.

اتاق فکر و اجرای ناکارآمد
اتاق‌های فکر زمانی مفیدند که از متخصصان بااخلاص و باتجربه تشکیل شوند. متأسفانه گاهی افراد ناکارآمد یا غیرمتعهد در رأس این نهادها قرار می‌گیرند و باعث شکاف بین برنامه‌ریزی و اجرا میشوند. مثال‌های فراوانی وجود دارند که نشان میدهند حتی بهترین طرحها بدون هماهنگی و تعهد عملی بی‌ثمر خواهند ماند.

فرهنگ دینی و تربیت نسل آینده
اساس پیشرفت جامعه، فرهنگ دینی و تربیت انسان‌های متعهد است. اگر مدارس، دانشگاهها و حوزه‌های علمیه نتوانند نسل آگاه و اخلاقمدار پرورش دهند، تمام سرمایه‌گذاری‌ها در زیرساخت‌ها بی‌فایده است. مثال فرزندی که با وجود رفاه مادی، به انحراف کشیده میشود، هشداری است که تربیت معنوی باید اولویت اول باشد.

مقابله هوشمندانه با دشمنان
دشمنان داخلی و خارجی با استحاله فرهنگی و ترویج فساد، جامعه اسلامی را تهدید میکنند. برخی با ظاهر اسلامی، اعمالی مانند ترویج فحشا یا سبک زندگی غربی را تبلیغ میکنند. اینجاست که نیاز به مکر الهی (تدبیر خیرخواهانه) و عقلانیت سیاسی برای خنثی‌سازی توطئه‌ها و حفظ اصالت دینی احساس میشود. تقویت نهادهای فرهنگی و رسانه‌ای متعهد، سلاحی ضروری در این نبرد است.

نکته اوج بحث:
سیاستمداران و متولیان فرهنگ باید هوشیاری و تدبیر عملی را جایگزین شعارهای کلیشه‌ای کنند. دشمن نه با جنگ، بلکه با نفوذ در سبک زندگی و ارزش‌های اخلاقی ضربه میزند. تنها با برنامه‌ریزی یکپارچه، نظارت دقیق و پرورش نیروهای مخلص میتوان از استحاله نظام اسلامی جلوگیری کرد.